Hayat, küçük veya büyük, sayısız karardan oluşur. Ne giyeceğimizden hangi kariyer yolunu seçeceğimize kadar sürekli bir yol ayrımındayız. Ancak bazen seçeneklerin çokluğu veya sonucun belirsizliği bizi "analiz felci" olarak bilinen duruma sokabilir. Bu durumda en iyi seçeneği bulmaya çalışırken hiçbir şey yapamaz hale geliriz.

Neyse ki, bilim bu konuda bize yardımcı olacak bazı etkili yöntemler sunuyor. İşte daha sağlıklı ve hızlı kararlar vermenize yardımcı olacak 5 teknik:

1. 10/10/10 Kuralı

Suzy Welch tarafından geliştirilen bu basit ama güçlü teknik, kararlarınızın zamansal etkilerini düşünmenizi sağlar. Bir karar vermeden önce kendinize şu üç soruyu sorun:

  • Bu kararın 10 dakika sonra sonucu ne olacak?
  • Bu kararın 10 ay sonra sonucu ne olacak?
  • Bu kararın 10 yıl sonra sonucu ne olacak?

Bu yöntem, anlık duygusal tepkilerle uzun vadeli sonuçları ayırt etmenize yardımcı olarak daha dengeli bir bakış açısı kazanmanızı sağlar.

2. İki Listeli Artı-Eksi Yöntemi

Klasik artı-eksi listesini bir adım öteye taşıyın. Bir karar için sadece artılarını ve eksilerini listelemekle kalmayın, her bir maddenin yanına 1'den 10'a kadar bir "önem puanı" verin. Bu, bir tarafta daha çok madde olmasının sizi yanıltmasını engeller. Belki de eksiler listesindeki tek bir madde, artılar listesindeki beş maddeden daha ağır basıyordur.

3. Rol Yapma (Tavsiye Verme) Tekniği

Bazen kendi problemimize çok fazla duygusal olarak dahil oluruz. Kendinizi durumdan soyutlamak için, en yakın arkadaşınızın aynı ikilemde olduğunu hayal edin. Ona ne tavsiye verirdiniz? Genellikle başkalarına karşı daha objektif ve mantıklı tavsiyeler veririz. Kendinize dışarıdan bir gözle bakmak, en mantıklı yolu görmenizi sağlayabilir.

4. Tek Seçeneği Ortadan Kaldırma

Eğer iki seçenek arasında sıkışıp kaldıysanız, zihinsel bir egzersiz yapın. Seçeneklerden birinin artık mümkün olmadığını farz edin. Örneğin, iki iş teklifi arasında kaldıysanız, A şirketinin teklifini geri çektiğini düşünün. Ne hissettiniz? Rahatlama mı, yoksa hayal kırıklığı mı? Bu duygusal tepkiniz, aslında hangi seçeneğe daha fazla değer verdiğinizi ortaya çıkarabilir.

5. Karar Matrisi (Eisenhower Matrisi Uyarlaması)

Özellikle birden çok kriterin önemli olduğu karmaşık kararlar için mükemmeldir. Bir tablo oluşturun. Sütunlara seçeneklerinizi (örn: İş A, İş B, İş C), satırlara ise sizin için önemli olan kriterleri (örn: Maaş, Konum, Gelişim Fırsatı, İş-Yaşam Dengesi) yazın. Her bir seçeneği her bir kritere göre 1-5 arası puanlayın. Sonunda puanları toplayarak hangi seçeneğin matematiksel olarak daha önde olduğunu görün.

Sonuç

Unutmayın, "mükemmel" karar diye bir şey yoktur; sadece "o an için en iyi" karar vardır. Bu teknikler, süreci daha yönetilebilir hale getirmek ve belirsizliği azaltmak için birer araçtır. Eğer hala zorlanıyorsanız, Karar.cloud gibi yapay zeka destekli araçlardan yardım alarak, size özel sorularla düşünce sürecinizi daha da netleştirebilirsiniz.